KÜREK SPORU TERİMLERİ
KÜREK SPORU TERİMLERİ
1. KODLAMALAR
Kodlamalarda önce yaş, sonra sıklet, sonra cinsiyet ve daha sonra tekne sınıfı ve kürek sayısı kodlamaları gelir. Bu kodlamalar aşağıdaki şekildedir.
a. Uluslararası Kısaltma Kodlamaları
Yaş
İlk olarak yaş sınıflandırılması kodları getirilir. Bu kodlar:
Küçükler (Genç C): Yalnızca Türkiye yarışlarında bu alt kırılım yapılıyor, 14 yaş ve altını ifade ediyor. Türkiye içinde Genç C olarak da kullanılır. Kısaltması K veya GC olarak kullanılır. (GCE 4-: Genç C Erkek Dört Tek gibi)
Yıldızlar (Genç B): U17 olarak tabir edilen kategori (15 ve 16 yaş). Türkiye Kısaltması Y veya GB olarak kullanılır. Yurt dışında ise Junior B (J*B ya da B) şeklindedir. (GBE 4-: Genç B Erkek Dört Tek – JMB 4-: Junior Men B Four gibi)
Gençler (Genç A): U19 olarak tabir edilen kategori (17 ve 18 yaş). Türkiye Kısaltması G veya GA olarak kullanılır. Yurt dışında ise Junior (J) şeklindedir. (GAE 4-: Genç A Erkek Dört Tek – JM 4-: Junior Men Four gibi)
Ümitler: U23 olarak tabir edilen kategori (19, 20,21 ve 22 yaş). Türkiye Kısaltması Büyük B (BB) veya U23 olarak kullanılır. Yurt dışında ise (B) şeklindedir. (BBE 4-: Büyük B Erkek Dört Tek – BM 4-: B Men Four gibi)
Büyükler: Bu kategori için kod kullanılmaz, açık kategoridir, her yaştan sporcu bu kategoride yarışabilir. (E4- : Erkekler 4- veya M4- Men’s Four gibi)
- Sporcular yaş bulundukları yaş diliminin üzerindeki kategorilerde yarışlara katılabilirler.
Cinsiyet
Kilo sınıflandırması sonrasında ise yine kodlamaların başına cinsiyet kategorileri getirilir. Bunlar:
W: KADIN - M: ERKEK olacak şekilde ifade edilir ve kodlamaların başına konulur. (W1x, W1-, WL2-, M4+ gibi)
Tekne
Kategorilerin ifadesinde, önce yer alan sporcu sayısı rakamla yazılır.(1, 2, 4, 8 gibi). Daha sonra ise kullanılan kürek sayısı işaret ile ifade edilir. “-“ tek küreği, “x” çift küreği ifade eder. Tek kürek sınıflarında dümenci olduğu zaman ise “+” olarak ifade edilir. (4+, 8+ gibi)
Bunların yanı sıra ise yine kodlamaların başına gelen kilo (sıklet), yaş ve cinsiyet sınıflandırmaları bulunmaktadır.
Kilo (Sıklet)
Eğer sporcular, Erkeklerde 70, kadınlarda ise 57,5 kg ve altında ise hafif kilo olarak ifade edilir. Hafif kilo ise “L” ile gösterilir. (Örnek: LM1x, LW2-, Türkiye için HK : Hafif Kilo). Bu sıkletin üstünde yer alanlar için herhangi bir harf kodu kullanılmaz.
SIRALAMA
|
Detay/Açıklama
|
Ulusal Kısaltma
|
Uluslararası Kısaltma
|
NOT
|
YAŞ
|
Küçükler (Genç C): 14 Yaş altı
|
K veya GC
|
-
|
Ulusalda var, Uluslararası kodu yok
|
Yıldızlar (Genç B): 17 Yaş Altı
|
Y veya GB
|
Junior B veya
J*B
* yerine cinsiyet gelir
|
|
Gençler (Genç A): 19 Yaş Altı
|
G veya GB
|
J
|
|
Ümitler: 23 Yaş Altı
|
BB
|
B
|
|
Büyükler: 23 yaş ve üstü
|
-
|
-
|
Kod Kullanılmaz. Sadece Tekne Sınıfı
|
SIKLET
|
Hafif Kilo: Erkeklerde 70 ve altı, Kadınlarda 57 ve altı.
|
HK
|
L
|
|
Normal Kilo
|
-
|
-
|
Kod Kullanılmaz. Sadece Tekne Sınıfı
|
CİNSİYET
|
Kadın
|
K
|
W
|
|
Erkek
|
E
|
M
|
|
TEKNE SINIFI
|
NOT: İlk gelen sayı, teknedeki sporcu sayısını; sonraki gelen işaret ise teknedeki kürek sayısını ifade eder. Tek kürekli teknelerde Dümenci olduğu zaman ”+” yazılır.
1, 2, 4, 8: Teknedeki Sporcu Sayısı,
“-“: Tek Kürek “X”: Çift Kürek ya da Çifte “+”: Tek Kürek Dümencili
|
Tek Çifte:
|
1x
|
Tek Kişi, İki Kürek
|
İki Tek:
|
2-
|
İki Kişi, Her Sporcu Tek Kürek
|
Dümencili İki Tek:
|
2+
|
İki Kişi, Her sporcu tek kürek ve Bir Dümenci.
|
İki Çifte:
|
2x
|
İki Kişi, Her Sporcu İki Kürek
|
Dört Tek:
|
4-
|
Dört Kişi, Herkes Tek Kürek
|
Dört Tek Dümencili:
|
4+
|
Dört Kişi, Herkes Tek Kürek ve Bir Dümenci
|
Dört Çifte:
|
4x
|
Dört Kişi, Herkes Çift Kürek
|
Sekiz Tek:
|
8-
|
Sekiz kişi, herkes tek kürek
|
Dümencili Sekiz Tek:
|
8+
|
Sekiz kişi, herkes tek kürek ve bir dümenci
|
2. KÜREK SPORU TERİMLERİ
Kürek sporu, kategorisine göre farklı uzunluklardaki teknelerde, finishe doğru geri geri kürek çekerek yapılan bir spor branşıdır. Temel prensip: kürekler yardımı ile tekneyi hareket ettirmeye dayalı bir su sporudur. Uluslararası platformda Salon Küreği (Ergometre) haricinde Deniz Küreği ve Olimpik Kürek branşlarında farklı tekne kategorileri bulunmaktadır. Tek kürek ve çift kürek ile yarışılan kategorilere ek olarak dümencilerin eklendiği kategoriler bulunmaktadır. Bunlar:
Tek Çifte (1x): Tek kişilik teknede, bir sporcunun iki kürekle mücadele ettiği kategori
İki Tek (2-): İki kişinin önlü arkalı yer aldığı teknede, her bir sporcunun tek kürek çektiği (bir sporcunun sağ, diğer sporcunun sol kürek) kategori
Dümencili İki Tek (2+): İki kişilik teknede dümencinin de yer aldığı kategori
İki Çifte (2x): iki kişinin önlü arkalı yer aldığı teknede, her bir sporcunun çift kürek çektiği kategori
Dört Tek (4-): Dört kişinin önlü arkalı yer aldığı teknede, her bir sporcunun tek kürek çektiği (iki sporcunun sağ, iki sporcunun sol kürek) kategori
Dümencili Dört Tek (4+): Yukarıdaki kategoriye ek olarak teknenin en başında finishi gören, senkronizasyonu sağlayan ve yönü ayarlayan, kürek çekmeyen dümencinin de eklendiği kategori
Dört Çifte (4x): Dört kişinin önlü arkalı yer aldığı teknede, her bir sporcunun çift kürek çektiği kategori
Sekiz Tek (8-): 8 kişinin önlü arkalı yer aldığı teknede, her bir sporcunun tek kürek çektiği (4 sporcu sağ, 4 sporcu sol kürek) kategori
Dümencili Sekiz Tek (8+): 8 kişilik tekede dümencinin yer aldığı kategori
*Dümenciler, tek kürekli tekne kategorilerinde teknenin yönünü belirleyen, senkronizasyonu sağlayan ve ekibin kurallara uymasını sağlayan kişidir.
Terimler
Rowing: Kürek sporu
Dümenci (Coxswain) Teknenin en ucunda kürekçilerin yüzünü ve finishi görecek şekilde oturan,
Hamla (Stroke): Kürek teknesinde “hamla”, dümenciye veya teknenin kıçına en yakın oturan, diğer kürekçilerin önünde olan kişidir. Genellikle en tecrübeli kürekçiden seçilir, ekipteki tüm kürekçiler onun verdiği tempoda kürek çekerler.
Hamla Sırtı : Hamlanın arkasında yer alan ikinci kürekçidir. Zamanında “sivirya” olarak adlandırılırdı.
Tempo (Stroke Rate): Kürek çekilen tempo sayısı
Ergometre: Kürek sporunun salonda yapılmasına olanak sağlayan, kürek hareketini simüle eden ve sporcuların egzersizlerini gerçekleştirdiği aletin adıdır.
Kürekçi/Kürek Sporcusu (Oarsman/Rower): Kürek Sporunu icra eden kişi.
Pala (Blade): Küreklerin ucunda yer alan ve suyu iterek teknenin hareket etmesini sağlayan parça.
Pala Açısı (Pitch): Palanın suya olan açısı
Dirsek (Outtriggers): Küreklerin tekneye sabitlenmesi ve hareket ettirilmesini sağlayan parça.
Dirsek Açıklığı (Span):
Kürekler (Oars): Tekneye ivme kazandıran ve ucunda bulunan pala ile suya kuvvet vererek tekneyi ittiren kürek sporunun temel parçası.
Kürek Boyu (Oarlength):
Ay (Oarlock): Küreklerin dirsek bölümüne sabitlenmesi için kullanılan parçanın adı.
Oturak (Slide Seat): Teknede sporcunun oturduğu yerin adı
Oturak Yüksekliği (Gateheith):
Ayaklık (Foothstretcher): Teknede oturakta bulunan sporcunun ayaklarını sabitledikleri alan.
Topaç (Handle): Küreklerin çekilmeleri için sporcu tarafından tutulduğu, küreğin sapı olan kısım. İçeri ve dışarı hareket ederek palanın yönünü değiştirmekte ve kürek çekmekte kullanılır.
Topaç Boyu (Inboard):
Kürek Tekniği (Rowing Technique):
Kürek Spor Terimler ve Önemli Bilgiler
Kürek sporu, bitiş çizginişini görmeden yapılan tek spor biçimidir.
Madalya töreninde 1. 2. 3. Sıradakilerin çıktığı platformun olmadığı tek spordur.
Atatürk’ün uğraştığı 3 spordan birisi kürek sporudur.